زندگی روزانه همه انسان‌ها درسرتاسراین جهان خاکی براساس دو برنامه تنظیم و به اجرا گذاشته می‌شود :
نخست : اعتقادات و باورهای‌ مردم است که «فرهنگ‌ ساز» بوده، فکر و اندیشه و درنتیجه گفتار و کردار انسان‌ها را برنامه ریزی و کنترل می‌کند و قاضی درون یا وجدان آگاه آدمی را هدایت می‌نماید.
ودوم : قوانین حاکم برجامعه که «مدنیت » سازبوده و مردم را ازبیرون راهنمایی و کنترل می‌نماید.
و اما: در بین این دو پدیده مهم رفتارساز، نقش «فرهنگ‌» یعنی فره یا آرمانی که درمغز انسان‌هاست، به شكل اتوماتیک و خودکار افراد و درنتیجه جامعه راهم‌آهنگ می‌کند و به راستی و نیکی و تعالی یا برعکس به گژی و تباهی می‌کشاند، از نقش «‌مدنیت» بسیارمهم تر و اساسی‌تر می‌باشد.
تاریخ ایران زمین نشان می‌دهد که پیام‌های اهورایی پیامبرمان‌، اشوزرتشت اسپنتمان یکی ازانسانی‌ترین و پویاترین فرهنگ‌ها را برای ایرانیان ساخته و پرداخته نموده و برای دیگرمردم جهان نیزالگوی ساختار فرهنگ نیک انسانی بوده است.
اشوزرتشت به انسانها آموزش می‌دهد که بدانند که برایی بخشش اهورایی خرد (منو) و وجدان (داِنو) است که اشرف مخلوقات عالم گردیده‌، ازنعمت بزرگ سنجش نیک ازبد وآزادی انتخاب راه برخوردارشده‌اند.
« نیکی» آن رفتارهایی است که بتواند « من » (یا خرد) و« دین » (یاوجدان آگاه آدمی) را به یک نسبت راضی وخشنود نگاه دارد وآترسچا (آتش درونی‌) و مننگ‌هسچا(نیروی عقل) را به شكل متعادل برانگیزاند. هومت وهوخت وهورشت آن رفتارهایی است که هرچه به خود می پسندد را برای دیگران بخواهد و فراهم نماید و نه چندان خردمندانه باشد که وجدان را زیر پابگذارد و نه چندان وجدانی که خرد رانادیده انگارد.
باوربه یکتایی خداوند ومزدا (ابردانا) دانستن او، که هرچه آفریده «گوهر» است وقانون «‌اشا» را برهمه ذرات طبیعت مستقرکرده و به حرکت پویایی داده و از روی حکمت عمل می‌نماید. باور به سه دستورساده و پایه‌ای و عملی، اندیشه و گفتار و کردارنیک که بالاترین و برترین آموزه‌های اهورایی است‌. باور به برابری همه انسان‌های جهان ازهرجنس و رنگ ونژاد و باوربه هفت امشاسپنته‌:
نیک منشی .راستی ودرستی وپاکی وشادی وآرامش و شهریاری برخویش و مهروفروتنی ودانش اندوزی ورسایی تا رسیدن به سپنته منی وامرداد وجاودانگی شدن و دیگرباورهای پیامبر اهورایی ایران که «فرهنگ ساز» بوده وبرای انسان‌ها «فرنام» می‌سازد و آدمی را از باورهای دروغین وضد فرهنگ دور می‌نماید، موجب ساختن ملتی راستی‌جو و متعالی شد و زرتشتیان را که گرفتارترین وپرماجراترین تاریخ مردمان جهان را داشته اند، به شكل بسیار معجزه آسایی ازحوادث فاجعه انگیز تاریخی نجات بخشید.
ما زرتشتیان باورداریم که روان انسان از دو دسته نیروی درونی خدادادی برخورداراست که همگی «گوهر» و برای زندگی بایسته می‌باشند. گروهی از این نیروهای اهورایی مانند نیک اندیشی ومهروفروتنی وخردورزی و... که انسان رابه رسایی وجاودانگی می‌رسانند را«‌ایزد» یعنی سزاوارستایش می‌دانیم‌. که کوشش می‌نماییم که در خود بپرورانیم وهرچه بیشترازاین صفات بهره گیریم تابه تعالی برسیم.
نیروهای غریزی دیگری مانند آزو کین وخشم وشهوت وخودستایی و... نیزدروجود ما درتجلی هستند، که هرچند فی نفسه اهورایی ونیک می‌باشند، اما باید درحدمعقول از این نیروها استفاده کرده، وهرگزنباید به‌خود اجازه دهیم که دروجودمان «دیو» (بسیار برجسته) شوند. پای بندی بهدینان، به‌ویژه موبدان به این باور و فرهنگ انسان ساز نه تنها زرتشتیان را سرفرازانه برپا و استوار داشت‌، بلکه حافظ فرهنگ و تمدن ایران و ایرانی نیزبوده ومی‌باشد.
فرهنگ ما، همواره انسان‌ساز، راستی گستر و آرامش‌خواه و شادی بخش و ضد‌جنگ و نامردمی وسرشار از شور و سروربوده ومی‌باشد. اما در شرایط امروزکه زرتشتیان درسرتاسر جهان پراکنده و ناگزیربا مدنیت و فرهنگهای گوناگون اکثریت غالب مجاورت مستقیم دارند، باید بیش از گذشته به فکرشناخت علمی باورهای اهورایی اشوزرتشت و زبان و سنت‌ها و آداب و رسوم خود باشیم تا این فرهنگ پربار انسانی و گرانبها که بابسیاری ازجان گذشتگی و ایثار،ازطوفان حوادث نجات یافته و به عصرحاضر رسیده است، بتواند با پویایی وسربلندی پاسداری شده، حفظ ونگاهبانی گشته، ازآسیب زمانه درامان ماند و به نسل‌های آینده منتقل گردد‌.
اشوزرتشت آموزش می دهد که همه انسان‌ها ازذره‌ای ازذات پاک اهورامزدا به نام «فروهر» برخوردار هستند که به انسان قدرت شناخت هنجارحاکم برطبیعت (‌قانون اشه) وتوان ابداع و اختراع می‌بخشد و آدمی را رو به پیشرفت و تکامل هدایت می‌نماید.
زرتشتیان براین باورهستند که ماه فروردین ماهی است که فروهرهای نیاکانی فرود می‌آیند و ازنخستین روز نوروزتا روزنوزدهم که روزفروردین ازماه فروردین و جشن فروردین گان که «‌فرودک‌» نیز نامیده می‌شود، مهمانمان هستند وازاینکه ما را شاد و پیروز و سرفرازمی‌بینند، خورسند و شاد می‌گردند.
ما زرتشتیان از پنج روز پیش ازنوروزباستانی که پنجه [گاه گاتابیو] نامیده می‌شود، به خانه تکانی می پردازیم وکوشش می‌کنیم کهنه‌ها را به دورریزیم و کین‌ها را از دل‌ها بزداییم و به آرامش و دوستی بیافزاییم. با لباس نو و دلی پاک پیش ازبامداد روز پایان سال، به پشت بام‌ها رفته و با چیدن هفت سینی ازنماد هفت امشاسپندان این فروزه‌های اهورایی (مقدس‌های جاودانه) و برافروختن آتش ، باشادی بسیار، پذیرای فروهر درگذشتگانمان می‌شویم. چرا که با دانش کامل باورداریم که هرچه آبادانی و پیشرفت درجهان است از فروهر نیاکان نیک اندیش و انسان‌های فرهیخته به‌دست آمده است و بر این اساس بوده است که نام نخستین ماه بهاررا فروردین برگزیده‌ایم‌.
کمی به اطراف خود نگاه کنید. هرچه مشاهده می‌کنید.از اتومبیل و تلفن و میکروفون تا این نان و پنیربه ظاهرساده‌ای که میل می‌کنیم، حاصل اندیشیدن و ابداع و اختراع بسیاری از افرادخردمند و بافرهنگ‌ بوده است. همین که نیاکان ما فهمیده‌اند که از شیر می‌توان این‌همه مواد گوناگون چون کره و خامه و سرشیر و پنیر و ماست و... درست کرد تا قرن گذشته که توانستند با تحقیق بسیار بفهمند که ازماده سیاه و کثیف استخراج شده از چاه‌های نفت می‌توان حدود بیست هزارماده زندگی بخش و تمدن گستراستخراج نمود، حاصل اندیشیدن و ابداع و اختراع بسیاری ازانسان‌های هومن و سپنته‌من است.
هومن‌ها و سپنته‌من‌هایی که تمام زندگی خود را صروف دانش اندوزی و یافتن قوانین اشا و به‌کاربردن آن درزندگی کردند و یک دم ازاندیشیدن بازنه‌ایستادند وخوشبختی خود را درخوشبخت کردن دیگران جستجو کردند و تمام عمر پربارشان را با اندیشه و گفتار و کردارنیک با اسلحه خرد و وجدان‌، برعلیه دژمن‌ها و انگره‌من‌های زمانه جنگیدند.
امروزکه جشن فروردینگان است، به آرامگاه می‌آییم تا باسرودن اوستا و یاد گذشتگان‌، به‌گونه نمادین یاد و خاطرات نیک و شیرین درگذشتگانمان را گرامی داریم و ازنیاکان درس گیریم، به دانش خود به افزاییم و با نیکوکاری وگذشت وداد ودهش ، روان و فروهرآنها را خورسند سازیم و به‌راستی باورکنیم که اکنون هم این گونه انسان‌های والا هستند که درحال پیش بردن نیکی‌ها و راستی‌ها درجهان می‌باشند.
امید است همه ما، به‌وِیژه جوانان گرامی، این آینده سازان پرتوان، بیش ازپیش به تکالیف انسانی و رسالتی که داریم، پی‌برده و با تکیه بر نیروی بی‌پایان اهورا‌مزدا و پیروی ازهفت نیروی خدادادی امشاسپندان(مقدس‌های جاودانه)، نیک منشی (وهومن) راستی (اردیبهشت) وشهریاری برخویش (شهریور)، مهرورزی و وفای به عهد (سپندارمزد)، دانش اندوزی تا رسیدن به رسایی (خرداد) و درجستجوی برجای گذاردن نامی جاودان ازخود(امرداد) با یکدیگر و باهمه نیکان و وهان جهان همازورشده‌، «من» یا شخصیت خود را تکامل بخشیده و«وهومن» وحتی اگربتوانیم «سپنت‌من» زمان خویش گردیم.

به امید یاری اهورامزدا كه چنین شود

فرارسیدن نوروزباستانی و جشن فروردینگان خجسته باد‌.

امید است سال نو، سالی سراسر تندرستی و شادکامی و پیروزی برای همه بهدینان و بخردان و راستی جویان و نیکوکاران درسراسرجهان باشد.

ایدون باد . ایدون ترج باد

 

موبددکتراردشیرخورشیدیان- سرنشین انجمن موبدان تهران

 

جشن فروردینگان 3746 دینی زرتشتی - آرامگاه قصرفیروزه